دوستی و دوستیابی
اهمیت دوست و نقش انکار ناپذیر دوستی، در زندگی انسان بر کسی پوشیده نیست. حضرت علی(ع) درباره دوست گزینی و انتخاب همنشین این گونه می فرماید: «از همنشینی آنکه رایش سست و کارش ناپسند بوَد، بپرهیز.»(نهج البلاغه- نامه69-ص353-354).
حضرت مولانا درباره ی رابطه ی دوستی بین دو نفر این چنین می گوید:
آن حکیمی گفت دیدم در تکی / می دویدی زاغ با یک لک لکی
در عجب ماندم بجستم حالشان / تا چه قدر مشترک یابم نشان
چون شدم نزدیک و من حیران و دنگ / خود بدیدم هر دو آن بودند لنگ(مثنوی معنوی- دفتر دوم- ابیات2107-2105)
بنابراین؛ دوستان انسان، بهترین محک برای شناخت او هستند.
امام صادق(ع) ویژگی های دوست خوب را این چنین معرفی می کند:
1. ظاهر و باطن دوست باید یکسان باشد.
2. زینت دوستش را زینت خود و ننگ دوستش را ننگ خود بداند.
3. ثروت و قدرت رفتار او را تغییر ندهد.
4. چیزی را از دوستش دریغ نورزد.
5. در سختی ها دوست خود را رها نکند.
از خردمندان طلب کن دوستی / زانکه یابی را نشاید بی هنر
صحبت نیکان بوَد مانند مشک / کز نسیمش مغز جان یابد اثر
هرکه از ناکس طمع دارد وفا / از درخت می جوید ثمر
همچنین حکیم عارف سنایی غزنوی درباره همنشینی با دوست را این چنین بیان می دارد:
منشین با بدان که صحبت بد / گر چه پاکی تو را پلید کند
آفتاب ارچه روشن است او را / پاره ای ابر ناپدید کند.(حکیم سنایی غزنوی-دیوان اشعار-ص619)